Sıradandan Yansıyanlar: Bölüm 1
Wednesday, September 13, 2006
Sıradandan Yansıyanlar, Bölüm1
distilled, Section One
tarihler/date: 02.08.2006_08.09.2006
Sanatçılar/Artists:
"Leonardo’nun yazdığı ünlü Paragon’unda “Şüphesiz, birçok kişi görme yetisini kaybetmektense işitme yetisini kaybetmeyi tercih eder.” Tabii bu ‘görme analizi’ yeni bir konu değil Leonardo’dan önce de ele alınan bir konudur.
Sanatçılar arasında, eğer onları sıradan görme yetisini kullanan insanlardan ayırırsak, seçtikleri konular her zaman bu sıradan görülen dünyanın dışındadır. Bu proje’nin amacı ne sanat tarihini yeniden keşfetmek, ne de o tarihin sanat üzerindeki etkisini yeniden yazmaktır. Manzara Ressamları’ndan Realistler’e, fotoğraf makinesinin icadından hareketli görüntü, Neo-Realistler’e ve oradan da video sanatçılarına kadar hep çevrede olan obje, doğa ve insan odak noktaları olmuştur. Üzerinde hep durulduğu gibi sanatçı yaptığı projenin asıl öğesi değildir; asıl öğeler kabiliyet, bakış açısı, sabır, görsel çarpıcılık ya da dikkati çekmektir. Hollandalı natürmort sanatçıları Gerhard Richter, de Rijke ve de Rooij’i hatırlıyalım, tabii David Hopper’ı da, hatta 1826’da Joseph Niepce’in ilk çektiği çiftlik ve gökyüzü fotoğrafını, ve ayrıca Angelopoulos, Godard ve Tarkovsky’nin filmlerini; tabii hepsinin eserlerinin farklı birçok anlamaları ve değişik filtreler ve teoriler doğrultusunda yorumlanabilir ama bizim bu projede incelediğimiz görselliktir.
Bu proje fotoğraflardan, hareketli görüntüler ve videolardan oluştu. Göze batmayan hareketsiz olaylar ve görüntülere bakmaya itildiğimiz imajlar ve onlardan bir anlam çıkarabilir hatta hakikati bile algılayabiliriz. Sadece bu değil, biz hikayesi olmayan görüntülere ilgi duyduk çünkü, sorulması gereken başka öğeler vardı; onlar da zaman ve zamanın algılanış biçimiydi. Zaman olgusu bize ani bir donmuş kare olarak fotoğrafla sonra sinema ile hareketli karelerle sanat eserleri olarak verilmiştir. Bu sergi donmuş bir anla hareketli bir anın ilişkisini inceliyor. Bu incelemeyi yapmanın yolu ise ilginç olarak hareketsiz olan anla ya da çok yavaş hareket eden anlardan geçiyor. O anlar hemen göze çarpmayan ama devam eden imgelerle, dört nala yarişan bir at hareketliliğinde değil ama kendi içinde hareket akışkanlığı yapan imajlardır.
Fotoğrafın icadından yaklaşık 200 yıl sonra, artık biz fotoğraf medyumunun ne bilimsel, ne deneysel, ne de kendini keşfeden karakteriyle ilgileniyoruz. Tabii çekilen estantane kareler ve banyo işlemi hala önem taşıyor ama dijital dünya ve Photoshop programıyla artık birçok şeyin değiştiği kanıtlandı. Kameralı cep telefonları her kullanıcıyı fotoğrafçı yaptı. Bu digital olanaklarla (fotograf ve videonun etkisini unutmayalım) belirgin olmayan ‘gördüğüm ve hatırlamak istediğim imaj’ birden belirginleşen güzelliğe ve stile dönüştü. Sanatçılar bile bu yeni teknolojiyle ilgileniyorlar, sıradan olayları cep telefonu kamerası karelendiriyorlar. Burada onlar için önemli olan bakmak, algılamak ve göze batmayanı (hareketsiz de diyebiliriz ama asla üretilmiş görüntü olduğunu iddia edemeyiz) kadrajlamak anının önemidir. Ayrica bizler sürekli ‘olaylar’ ve ‘gerçek aksiyon’ imajlarıyla görsel bombardımana tutulduğumuz için denize baktığımız dakikalara ya da arabayla geçerken gördüğümüz gaz fabrikasının ışıklarına büyük önem ve ihtiyaçla dalabiliriz. Güzellik ve estetik öğeleri imajlarda ikinci roldedirler ama bu öğeleri imajdan ayırmak ya da görmezden gelmek mümkün değildir.Bu bağlamda seçilen kare şans eseri oluşturulmamıştır; şans ve hareketsizlik arasında ilişki yoktur.
Estetik ve dekoratif ilişkisi sonucunda kolayca fetişist bir tuzağa düşebiliriz. Fakat bu sergi tamamlanmiş eserlerle bağlantılı olarak gelişim halinde yapılması planlanan bir projedir. Bu projede eserler her hafta değişecek ve farklı bakış açıları üretecek (çünkü proje görsellik ile ilgili) sanat eserlerini farklı biçimlerde kürate ve asimile etme analizindense çok farklı temalarla bunları sınıflandırarak sunucaktir. Bu bağlamda röntgenci öğesi yoktur. İzleyici olarak bizler tarafından algılanan ve yaratılan ‘imaj’ ve ‘zaman’ olacak ve anlamaya çalıştığımızda da farklı türde gerçeklere ulaşmaya olanak bulacağız. Eser-sanatçı-izleyici arasındaki ilişki büyük önem taşıyor ve bu ilişkinin bu projede kurulabilmesi için sergi süresince sanatçılar ve izleyiciler arasında eserleri hakkında söyleşilerin yapılması önemlidir.
Philippine Hoegen’in çift ekranda gösterilen “Su 1” ve “Su 2” videosunu izlerken bizler de onun içerdiği herşeyle birlikte akan suyu izleyişinin bir parçası oluyoruz, havada uçuşan ve su partikülleri görsel bir deneyime dönüşür, bakışımız ve aklımız gerçeklikle hayali birbirine karıştırır. En başından beri sanatçının kurduğu ruhsal ortaklık Michelangelo Antonioni’nin Zabriskie Point filminin ünlü final sahnesindedir; izleyici çıktığı görsel yolculuğunda dikkat edilmeden seçilmis objelerin havada uçuşarak olan dansının rehberliğine bırakır. Bu eserin yanısıra Nejat Satı’nın “Nasıl hissettiğimi biliyor musun?” imaj üçlemesi mekana tedbirli bir şekilde hakim olur ve baskınlaşır. Bu durum eserin karakteriyle benzerlik gösterir: Plexiglass üzerine dijital olarak basılmış porno filmlerden alınmış şifreli görüntülerdir. Televizyonda uygulanan filtreler yüzünden görüntülerin orjinal hallerini anlayabilmek güçtür. Yarattığı etki estetik anlamda oldukça ilgi çekicidir ama neye baktığımızdan emin değilizdir.
Sanatçıyı görsel sonucun fiziksel yazarı olarak gördüğümüz Berin Demiral, 12 yaşında, eserlerinin bu projede sergilenmesi için yaptığımız daveti kabul etti. Kendisi ev yaşantısında evin gerçek iç mekanından benzer objeleri asimile ederek ve benzer davranışları inceleyerek abartmadan ve başka bir şekle değiştirmeden kararli bir organizasyonla bu değişik anları eserleriyle kayıt ediyor.
Bir sonraki kombinasyonu olusturucak eserler Nermin Polat’ın kumdaki su damlalarının 5 metrelik sekanslarindan oluşan resimleri ve Yasemin Özcan Kaya’nın iki kadının camdan dışarı bakmalarını konu eden video estelasyonudan oluşuyor. Polat, zamanı bize hareketsiz olarak verir ve zamanın durgunluğunu absorbe eden bu hareketsiz eserinin içinde neredeyse hareketi görebiliriz. Kaya’nın “Elmaslı Apartmanı” çalışmasında bu yaşlı kadınlar saatlerce hareket etmeden camdan dışarı bakarlar; sadece bakarlar. Bu enstelasyon bakışımızı ekranın dışına sürükler ve baktığımız özne karenin dışındaki başka bir şeydir. İzleyeni izlemek, bakana bakmak ya da bakanın baktığı yere bakmak, fotoğrafta bilindik alışıla gelmiş bir durumdur ve “şimdi” videoda gösterilir ama hala durağandır…
Serginin en son eseri İzmirli Nur Muşkara, görsel tasarımla bizim de baktığımız fotoğrafta deniz kıyısında oturmuş insanları karelendirmiştir. Zaman durmuştur ama ilgi çekici olan nokta bu karenin bize bilindik gelmesi ve o karenin bizi kendine çekmesidir. Lon Robbe bir manzaranin dijital asimilasyonu olan dört karelik yavaş zamanlı olan “Dust” videosuyla, bizi kendi tekno-empresyonist dünyasına çeker ve o dünyada zaman değişimini görebiliriz. “Rain” adlı eserinde ise Martina Wolf, gerçek olanı yağmur damlalarının hareketsiz bir pencere arkasında düşerken kadrajlıyarak görüşümüzü deforme ediyor.
Neriman Polat’in eseri Anneke de Boer’in “Surface” adlı video ve fotograf enstalasyonu ile ilişkilidir. “Surface” bir kızın televizyon ekranına bakmasıyla ilgili bir görsel oyun ve tasarımdır. İzleyici bu tasarımın farklı persperktiflerinin tuzağına düşer, bu da bizim kendi bakışımızı onun bakışlarıyla konumlandırmamızı güçleştirir.
Final haftasında sergilenen kombinasyonlar üzerine, bazıları başarılı olmayabilir, tekrar incelemeler, konuşmalar ve tartışmalar bu proje “Distilled” için seçilmis olan eserleri değerlendirmek adına yapılacaktır."
31.08.2006
Sylvia Kouvali
***
“Undoubtedly, anybody would rather lose his hearing than his vision” Leonardo writes in his famous Paragone. And of course analyzed vision is not a new thing, even in Leonardo’s time.
Among artists, if we want to separate them from normal people, everyday watchers, there have always been those who chose their subject from the world outside. This project is not per se a new take on art history or its effect on art. From the Landscapists to the Realists and from the invention of photography to the moving image and then to the Neo-realists and coming to the video artist, the everyday object, nature, man and his surroundings have always been a focal point. In most of the aforementioned, the artist is not the main subject of the work; it is skill, point of view, patience, the visually striking, or absorption in the visual. Recalling the Dutch nature-mort artists, Gerhard Richter, de Rijke & de Rooij, as well as David Hopper, even the very first picture ever shot by Joseph Niepce back in 1826 depicting a farm and the sky, or films by Angelopoulos, Godard and Tarkovsky. Of course all the works have double or even more meanings, all can be read through many filters or theories, but it is the visual we are examining in this case.
Photographs and moving images, videos, compose this project. Pictures of unremarkable non-events and images through which we are engaged in the act of looking itself, and through that a possible understanding of reality. It is not just that. We were interested in the selection of these particular non-story works, because there is another element that is at question; and that is time and the perception of it. Time was initially introduced in the work of art as a friezing moment via photography and then duration through cinema and the moving image. In this exhibition the relation between a frozen moment and a long lasting one is at stake. And this can be achieved interestingly via non-activities or very slow ones. Images are subtle, in a continuation, not in the sense of the galloping horse, but in a more self-referential way.
Almost two hundred years after the invention of the photographic medium, we are no longer interested in the scientific, experimental, self-exploring character of it. Of course every snapshot and developing contains that, but the digital world and Photoshop are here to prove that things have changed. The appearance of mobile phone-cameras makes every user a photographer. It is through these possibilities that the unremarkable, the-some-thing-I-saw-and-want-to-remember (let us not disregard this aspect of photography and the video) is epitomized and becomes a style. Even artists have started exploring the possibilities of new media, cell phones to frame the non-event. It is this instantaneity of the relation between looking, perceiving, framing, that in our days the non-event, we would not dare call it non-narrative, is so important. Also because we are so much visually bombarded by “events” and images of “real action” so that these moments of gazing at the sea, or at a lit-up gas factory as we drive past become contemplative and of great importance and need. Beauty and aesthetic elements play a secondary role in the works, but because of their character it is impossible to separate or disregard them. In this case the choice of framing is not happening by chance; chance and the non-event are not related.
We could easily fall in a fetishist trap, in an aesthetic and decorative outcome. But the project is on progress and the relations between the works that will change every week and create different meanings, different points of gaze, (because this is all about seeing) is not only an analysis on different ways of assimilating and curating works of art, classifying them together in different themes. The voyeuristic element is completely absent in this case. It is time and the way an image is being created and perceived by us as audience, trying to understand and engage ourselves into the work and into every different type of reality. The relation between subject- artist- audience is of great importance and this can only be achieved through examining and discussing with the audience and artists through the duration of the show.
Through Philippine Hoegen’s double screening of “Water 1” and “Water 2” we become part of her looking at the water running with all it contains, it becomes a visual experience of particles floating or flying in the air, our gaze and mind confused between reality and fantasy. Since the beginning there was a mental association with Michelangelo Antonioni’s Zabriskie Point’s famous final explosion scene where the viewer is left guided by the visual trip of random objects slow dancing in the air, which the artist was unaware of. Along with this work the trilogy of images by Nejat Sati “Do you know how I feel?” are dominating the space in a very discreet way, similar to the character of the work: digitally printed on Plexiglas, they are coded stills from porno films. Through the television filters, it is hardly possible to understand their primal origin. The effect is aesthetically appealing although we are not sure what we are looking at.
The only time we see the artist as the physical auteur of the visual outcome is in the case of the 12 year old Berin Demiral who kindly offered her work for this project. She records her domestic, indoor reality by assimilating common objects and observing her common acts without elevating or transforming it to something else; the work is a low-resolution amalgamation of different moments.
The next combination of works will be between Neriman Polat and her 5 meter sequence of pictures of water splashing on the sand and the video installation of Yasemin Ozgan Kaya of two old women looking downwards from their windows. In the case of Polat, time is introduced in the still and while absorbed in the work and this inertia of the still, we almost see it moving. Ozgan Kaya’s The next formation will contain
Neriman Polat’s work comes back again in relation to Anneke de Boer’s “Surface” video and photograph installation. “Surface” is a visual game as well as a contemplation on a girl looking at a T.V screen. The spectator is trapped between the different perspectives of the situation; it is difficult to position our gaze within them.
The final week of the project will be the outcome of talks and discussions on the previous combinations, possibly not all will be successful, in order to re-examine the possibilities of the works that have been selected for “Distilled”.31.8.2006
Sylvia Kouvali
posted by K2 @ 10:33 PM,
